गठबन्धनबाटै बागी उम्मेदवार : होला त कारबाही ?

काठमाण्डौ – पोखरा र भरतपुर महानगरपालिकामा पनि सत्तारूढ गठबन्धन दलहरूबीच चुनावी तालमेल भएको छ । तालमेल अनुसार, पोखरा महानगरपालिकाको मेयर पद नेकपा एकीकृत समाजवादीले पाउनुपर्ने हो । तर, पोखरा महानगरको मेयर पदमा सत्तारूढ गठबन्धन दलभित्रैबाट तीन जना बागी उम्मेदबार उठेका छन् ।

तीनै जना बागी उम्मेदबार सरकारको नेतृत्व गरिरहेको दल नेपाली कांग्रेसका हुन् । नेपाली कांग्रेसका ऋषि सापकोटाले मेयर पद दाबी गर्दै सोमबार बागी उम्मेदबारका रूपमा मनोनयन दर्ता गराएका हुन् । उनी कांग्रेस कास्कीका पूर्वकोषाध्यक्ष हुन् । उनी ०५४ सालदेखि ०६४ सालसम्म कांग्रेस कास्कीका कोषाध्यक्ष थिए ।

गठबन्धनका नाममा कार्यकर्तालाई अरू दलको चुनाव चिन्हमा मत हाल्न बाध्य पारेको भन्दै आफूले उम्मेदवारी दिएको सापकोटाले बताएका छन् । ‘केन्द्रबाट गठबन्धनको नाममा पार्टीप्रति प्रतिबद्ध कार्यकर्तालाई अन्य दलको चुनाव चिन्हमा मत हाल्न बाध्य पारिएकाले मैले उम्मेदवारी दिएको हुँ’, उनले भनेका छन् ।

नेपाली कांग्रेसकै अर्का नेता नन्दुप्रसाद तिवारीले पनि मेयर पदमा बागी उम्मेदवारी दिएका छन् । मेयरमा बागी उम्मेदवारी दिने तिवारी देउवा समूहकै कास्कीका पुराना नेता हुन् । उनी नेपाली कांग्रेस प्रजातान्त्रिकको कास्की जिल्ला सचिव थिए । यसअघि आइतबार नेपाली कांग्रेसबाटै विमलबहादुर कार्कीले पनि मेयर पदमा उम्मेदवारी दर्ता गराएका थिए ।

सत्तारूढ दलहरूबीचको सहमतिअनुसार, पोखरा महानगरपालिकाको मेयर पदमा नेकपा एकीकृत समाजवादीका धनराज आचार्यले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् । पोखरा महानगरमा उपमेयर पद भने नेपाली कांग्रेसले पाउने सहमति भएको थियो ।

यसैगरी भरतपुर महानगरपालिकाको मेयर पदमा पनि नेपाली कांग्रेसका पूर्वसांसद जगन्नाथ पौडेलले उम्मेदबारी दर्ता गराएका छन् । सत्तारूढ गठबन्धनमा रहेका दलहरूबीच भरतपुरको मेयर नेकपा माओवादी केन्द्रले पाउने सहमति भएको थियो । उपमेयरमा भने कांग्रेसले उम्मेदवारी दिने सहमति भएको छ ।

सोही अनुरूप भरतपुरमा गठबन्धनको तर्फबाट रेणु दाहालले उम्मेदवारी दर्ता गरेकी थिइन् । यसअघि पनि भरतपुरको मेयर रहेकी दाहाल माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’की छोरी हुन् । तर, दाहालको विरुद्घमा गठबन्धनभित्रैबाट पौडेलले पनि उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् ।

चुनावी तालमेलको विपक्षमा रहेका कांग्रेसका स्थानीय नेता कार्यकर्ताले छुट्टै उम्मेदवारी दर्ता गर्ने चेतावनी दिँदै आएका थिए । नेता पौडेलले भरतपुरको चौबिसकोठीबाट चारतारे झण्डासहित नेता कार्यकर्तासहित निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय पुगेर मनोनयन दर्ता गराएका हुन् ।

यसैगरी हेटौँडा उपमहानगरपालिकाको मेयरमा जसपा नेपालका तर्फबाट मेयरमा दीपा लामा र उपमेयरमा हरिहर खतिवडाले बागी उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् । सत्तारूढ गठबन्धन तोडेर हेटौँडामा जसपा नेपालले छुट्टै उम्मेदवारी दर्ता गराएको हो ।

गठबन्धनबीच भएको सहमतिअनुसार, हेटौँडाको मेयर पद नेकपा एकीकृत समाजवादी र उपमेयर पद नेपाली कांग्रेसले पाउनुपर्ने थियो । सोही सहमतिअनुसार, हेटौँडा उपमहानगरमा सत्तारूढ गठबन्धनबाट नेकपा एकीकृत समाजवादी पार्टीकी मीनाकुमारी लामाले मेयर र नेपाली कांग्रेसका राजेश बानियाँले उपमेयर उम्मेदवारी दर्ता गराइसकेका छन् । यसका अतिरिक्त ललितपुर र विराटनगरमा पनि बागी उम्मेदवारी परेको छ । उपमहानगरहरुमा बुटवल, हेटौडा, धनगढी, जनकपुरधाममा गठबन्धन दलबाटै बागी उम्मेदवारी परेको छ ।

सत्तारूढ गठबन्धन दलहरूले स्थानीय तहको निर्वाचनमा अन्य दलहरूसँग चुनावी तालमेलसमेत नगर्ने भद्र सहमति गरेका छन् । यसदेखिवाहेक गठबन्धनको निर्णय विपरीत भए नेता÷कार्यकर्तालाई कारबाही गर्ने चेतावनीसमेत दलहरूले दिएका छन् ।

नेपाली कांग्रेसका नेता बालकृष्ण खाँणले समेत चुनावी तालमेलको विषयमा सत्ता गठबन्धनको निर्णय विपरीत गए कारबाही गरिने बताएका थिए । गृहमन्त्रीसमेत रहेका नेता खाँणले गत बुधबार रुपन्देहीको तिलोत्तमास्थित आफ्नै निवासमा सञ्चारकर्मीसँग कुराकानी गर्दै सत्तारूढ दलबीच गठबन्धन गर्ने निर्णय कांग्रेस केन्द्रीय समितिले गरेको बताएका थिए ।

उनले गठबन्धनविरुद्ध काम गरे स्थानीय तहमा मात्रै नभई प्रदेश र प्रतिनिधिसभा सदस्यको उम्मेदवार पनि बन्न नदिने गरी पार्टीले निर्णय लिने चेतावनी पनि दिएका थिए । ‘नेपाली कांग्रेस गठबन्धनको निर्णय कार्यान्वयनप्रति प्रतिबद्ध छ’, गृहमन्त्री खाँणले भनेका थिए, ‘पार्टीको निर्णय विपरीत जाने नेता÷कार्यकर्ताको गतिविधिलाई गम्भीर तरिकाले निरीक्षण गरिँदै छ । उनीहरूले कारबाहीको भागिदार बन्नुपर्नेछ ।’

यसका बाबजुद नेपाली कांग्रेसबाटै अधिकांश स्थानमा बागी उम्मेदबार उठेका छन् । यद्यपि, निर्वाचन आयोगले उम्मेदबारी फिर्ता लिने समय पनि छुट्याएको छ । वैशाख १३ गते उम्मेदवारको विरोधमा उजुरी दिने, वैशाख १४ र १५ गते मनोनयन पत्र जाँच गर्ने तथा उजुरीमाथि जाँचबुझ गरी निर्णय गर्ने, वैशाख १५ गते मनोनयन भएका उम्मेदवारको नामावली प्रकाशन गर्ने, वैशाख १६ गते उम्मेदवारले नाम फिर्ता लिने र उम्मेदवारको अन्तिम नामावली प्रकाशन गर्ने तथा वैशाख १७ गते उम्मेदवारलाई निर्वाचन चिह्न प्रदान गर्ने कार्यतालिका रहेको छ ।